Фото: al-school.ru
Чов битлаши–паразитлар, юқумли касаллик. Битлар одамдан-одамга, унинг ўрин-кўрпалари, кийим бошлари орқали ўтади ва хўжасининг қони билан озиқланади. Бир кунда 0,3-0,5 мл гача қон сўриш мумкин. Бит қон сўрганида одам терисига ёпишиб олиб, унга сўлак чиқаради ва терини сенсибилизациялаб қичитади.
Битлар 3 хил бўлади, бош бити (Pediculus capitisi), кийим бити (Pediculus corporis) ва чов бити (Pediculus pubis) учрайди. Чов бити кулранг тусда бўлиб, жунларининг асосига маҳкам ёпишиб олади. Битлар асосан, чов қорин ва қорин соннинг чегара қисмларидаги терида яшайди, лекин баъзан ўрмалаб, тананининг жун билан қопланган бошқа қисмларига (қўлтиқ, соқол киприқ, қошга) ўтиб олади. Бу ҳашоротлар одатда жинсий алоқа вақтида бир одамдан иккинчи одамга ўтади, аммо ички кийим, ўрин-кўрпа жилдлари орқали ҳам ўтиши мумкин. Бугунги кунда, битлашнинг бу тури жинсий йўл билан юқувчи касалликлар гуруҳига киритилган.
Битлар чаққанда қаттиқ қичишиш юзага келиб, кўп сонли узунчоқ тирнашлар (экскориация), шилинишлар ҳосил бўлиб, иккиламчи инфекциялар тушушишга йўл очади. Чов сатиҳда – битлар чаққан жойларда, олдин қизил рангли экхимоз, кейин вақт ўтгач, ранги ўзгариб кулранг, юмалоқ шаклда, устидан босганда йўқолмайдиган доғлар ҳосил бўлади. Доғ ўртасида нуқтадек эрозия-бити қон сўрган ўрни туради. Доғлар одатда 7-10 кун сақланиб туради. Бит чаққанда жой териси қаттиқ қичишиб, шу соҳаларда тирналишлар пайдо бўлади. Ва бутунлиги бузилган тери юзасига иккиламчи пиодермия ва улар билан бир қаторда бошқа жинисий алоқа йўли билан юқадиган инфекциялар ҳам юқтирилишининг эҳтимоли юқори бўлади. Шу сабабдан паразитлар билан кечувчи касаллик аниқланганда, албатта дерматолог қўруви ва назорати муҳим аҳамиятга эга.
Бундан ташқари яшаш жой, уйлар, ҳаммом ва кийим-кечаклар албатта дезмоддалар билан тозалов ишлари амалга оширилиши шарт.
Аброр Ахроров,
Республика ихтисослаштирилган дерматовенерология ва косметология илмий-амалий тиббиёт маркази Фарғона филиали поликлиника мудири.
