Бугунги кунда жамиятимиз олдида турган жиддий муаммолардан бири — эрта ҳомиладорликдир. Бу нафақат соғлиқ, балки инсон тақдири, оилавий барқарорлик ва келажак масаласи ҳамдир.
13–19 ёш оралиғидаги қизларда ҳомиладорлик ҳолатлари кўпинча маълумот етишмаслиги, жинсий тарбиянинг сустлиги ёки эрта турмуш қуриш оқибатида юзага келмоқда. Бу эса ёш авлоднинг соғлом ўсишига, таълимини давом эттиришига ва жамиятда муносиб ўрнини топишига тўсқинлик қилади.
Муаммонинг илдизи қаерда?
- Жинсий тарбиянинг етишмаслиги. Кўп ота-оналар ва педагоглар бу мавзуни гапиришга номаъқул деб биладилар. Аммо ёшлар билан очиқ мулоқот бўлмаса, улар маълумотни бошқа, ишончсиз манбалардан излайди.
- Эрта турмуш ва ижтимоий босим. Айрим ҳудудларда вояга етмаган қизларнинг турмушга чиқиши ёки атроф муҳит босими натижасида оналик масъулиятини эрта ҳис этиши ҳолатлари учрайди.
- Ижтимоий омиллар. Ўқишни ташлаб кетган ёки ёшлигидан меҳнатга жалб қилинган қизларда эрта ҳомиладорлик хавфи юқори бўлади.
Эрта ҳомиладорликнинг оғриқли оқибатлари
- Тиббий жиҳатдан — камқонлик, туғруқ асоратлари, ҳомиланинг хавфли ҳолати, она танасининг тўлиқ ривожланмаганлиги оқибатида юзага келадиган хатарлар.
- Психологик жиҳатдан — стресс, қўрқув, ўзини айбдор ҳис этиш, оила ва жамият босими.
- Ижтимоий жиҳатдан — таълим ва касбдан узилиш, иқтисодий қийинчиликлар, келажак режаларининг издан чиқиши.
Ечимлар бор.
Мактаб ва тиббиёт муассасаларида ёшларга ёшига мос, одоб билан берилган маълумот — энг яхши профилактика. Оилада ишончли мулоқот муҳитини яратиш ҳар қандай муаммонинг олдини олади. Ўқишни давом эттирган қиз — ўз орзусини амалга оширадиган, жамиятда фаол шахсга айланади.
Шунингдек, вояга етмаганлар билан никоҳ ва жинсий муносабатга оид қонунлар қатъий амал қилиши шарт. Қолаверса, ёшлар марказлари, спорт ва санъат тўгараклари қизларнинг ижобий муҳитда бўлишини таъминлайди.
Эрта ҳомиладорлик — бу фақат бир қизалоқнинг эмас, балки бутун жамиятнинг муаммосидир.
Бу ҳолатни олдини олиш учун барчамиз — ота-оналар, ўқитувчилар, шифокорлар ва маҳалла етакчилари биргаликда ҳаракат қилишимиз зарур.
Маърифат, муҳаббат ва масъулият — ёш авлодни соғлом, билимли ва бахтли келажак сари етаклайдиган энг катта кучдир.
Хожиали ҚОСИМОВ,
Фарғона шаҳар, 9-оилавий поликлиника шифокори.
Суратда: Шифокор Хожиали Қосимов аёллар ва қизлар билан эрта турмушнинг салбий оқибатлари ҳақида суҳбат олиб бораётгани акс этган.
